Paragraf Soruları Nasıl Çözülür?

Yabancısı olduğunuz bir ülkede kaybolma ve yolları şaşırma ihtimaliniz yüksektir. Fakat yabancısı olduğunuz bir ülkeyi önceden araştırır, nereye nasıl gideceğinizi öğrenir, haritasını ve dilini iyi öğrenip ondan sonra giderseniz kaybolma ya da şaşırma olasılığınız azalacaktır. Şimdi ÖSYM’ nin yapmış olduğu sınavlarda paragraf sorularının nasıl çözüleceğine geçmeden önce bu soruların yapısını tanıma adına genel özelliklerine değinelim.

Sorular, bir sayfanın ikiye bölünmesiyle ve her sayfada ortalama 4 soru olacak şekilde paylaştırılmış ve punto değerleri rahat okumaya elverişli halde hazırlanmıştır.

Sınav kâğıdının yapısı gözü yormayacak tiptedir.

Paragraf sorularında kullanılan kelimeler genel olarak bilindik ve yabancısı olmadığımız sözcüklerden seçilmiş ve geçmiş yıllarda sorulan sorularla paralellik arz etmektedir.

Çıkmış sorular, çıkacak sorulara ışık tutmaktadır.

Sorulan soru kökleri bellidir. Örneğin, hangisine değinilmiştir, parçadan hangisi çıkarılamaz, ana fikri nedir, anlamı bozan cümle vs.

Öğrencilerin yanlış yaptığı sorular genellikle altı çizili olup dikkat edilmediğinden tam tersi anlamın bulunup işaretlendiği sorulardır.

Unutulmamalıdır ki yapılan yanlışların çoğu “yapamam ön yargısından” kaynaklanmaktadır. Özgüveninizi kazanıp çıkmış ve çıkacak soruların özelliklerini öğrendikten sonra, bir takım yanlış inanış ve ön yargıların da farkına varılması gerekmektedir. Bu önyargılar ise;

Paragraf sorularına “uzun paragraflar en zor sorulardır” önyargısıyla yaklaşılmamalıdır. Aksine paragraf ne kadar uzun olursa soru o kadar kolaydır. Çünkü metinle ilgili daha fazla ve ayrıntılı açıklama yapılmıştır, bundan sonra uzun paragraflarla karşılaştığınızda sevinmelisiniz.

Paragrafı tüm metnin altını çizerek okursak daha iyi anlarız inancı da yanlış bir düşüncedir. Parça okunurken tüm metnin altını çizmeniz anlama oranınızı artırmaz aksine zaman kaybettirir. Bunun yerine çok önemli kelimelerin, vurguların, ya da bağlaçların altı çizilebilir.

Paragraf soruları çoğunlukla yoruma ve okuduğunu anlama üzerine kuruludur. Fakat belli başlı bilgileri önceden iyice öğrenmek gerekmektedir. Mesela betimleme, tasvir, tartışma, gibi anlatım biçimlerinin ne anlama geldiğini bilmek doğru cevabı bulmak için bilinmesi gereken önemli bilgilerdir.

Paragraf soruları köşe yazısı gibi sütun halindedir, bundan dolayı hızlı okuma teknikleri daha kolay uygulanabilmektedir. Bundan dolayı paragrafları dikey olarak tarayarak okuyun.

Hızlı çözmek için verilen sorunun tüm şıklarını okumadan işaretleme yapmayın.

Soruların köklerine özellikle dikkat edin. Altı çizili ifadeler ve “değildir”, “çıkarılamaz”, “olamaz” gibi olumsuz ifadelere dikkat edin.

Soru çözümünde profesyonelleşin. Bunun yolu bol miktarda soru çözmektir.

Soru çözerken mutlaka zamanla yarışın ve her testinizde daha hızlı çözmek için kendinizi zorlayın. Bir halterci kendini geliştirmek için çalıştığı ağırlığı artırmak zorundadır. Sizin halteriniz zaman olsun, zamandan tasarruf etmeye çalışın.

Soru çözerken dikkatinizi dağıtıcı unsurlardan kurtulun. Tüm ihtiyacınızı giderin, açsanız yemek yiyin, çok toksanız hemen test çözmeye başlamayın, etrafınızda gürültü, dikkat dağıtıcı kişiler varsa soru çözme hızınızı etkileyecektir, Tüm bu olumsuzluklardan kurtulun sonra soru çözmeye odaklanın.

Soru çözdüğünüz ortamın düzenli ve yeteri kadar hava ve ışık almış olmasına dikkat edin.

Soruyu çözerken paragrafta sizce çok önemli bir ayrıntı varsa onun altını çizin fakat tüm paragrafın altını çizmeyin.

Önce soruyu sonra verilen bilgileri okuyun.

Yanlış olduğuna kesin emin olmadıkça ilk işaretlediğiniz seçeneği değiştirmeyin.

Soruyu okur okumaz seçeneklerde doğru cevabı görmeye çalışın.

Paragrafın ilk ve son cümlelerine dikkat edin. Bu cümleler ana düşünceyi veren cümleler olabilir.

Parçadaki “kısacası”, “ama”, “fakat”, “hâlbuki”, “öyleyse” gibi ifadelerden sonraki cümlelere dikkat edin.

Paragrafı kişisel düşüncenize göre değil parçada anlatılanlara göre değerlendirip yorumlayın.

Paragraflar giriş, gelişme ve sonuç bölümü olmak üzere üç bölümden oluşur. Giriş bölümü mesajın bahsedildiği yerdir. Eğer ana fikri paragrafın ilk cümlesinde bulduysanız, paragrafın kalan kısmını hızlıca geçerek ikinci paragrafa başlayın. İlk cümle ayrıntıları içeriyorsa paragrafın gelişme ve sonuç bölümüne geçin.

Paragrafın gelişme bölümü konunun pekiştirildiği yerdir. Örnekler, tasvirler, rakamlarla fikir desteklenir. Amacınız ana fikri bulmaksa bu cümleleri daha hızlı geçip diğer kısma bakın.

Yukarıdaki parçada asıl anlatılmak istenen nedir? Ya da parçanın ana fikri nedir gibi sorularda paragrafın ortasındaki 1-2 cümleyi okuyup anlamak yeterli olabilmektedir. Çoğunlukla ana fikir paragrafın ortasında gizlidir.

Yukarıdaki paragraftan aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılamaz şeklindeki sorular içinse, cevabı bulmada paragrafın ilk orta ve son cümlesini okumak büyük oranda yeterli olmaktadır.

Ömer AKTÜRK- Uzm. Psikolojik Danışman / Öğrenci Koçu- BURSA